Ustawa o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami została uchwalona w Polsce w 2019 roku. Jej celem jest zagwarantowanie, że osoby ze szczególnymi potrzebami – w tym osoby z niepełnosprawnościami, starsze oraz wszyscy, którzy z powodu stanu zdrowia, wieku czy innych czynników mają trudności w pełnym uczestnictwie w życiu społecznym – będą miały równy dostęp do przestrzeni publicznych, usług oraz informacji.
Główne założenia ustawy obejmują:
- Zapewnienie dostępności w trzech kluczowych obszarach:
- Architektonicznym – likwidowanie barier w budynkach publicznych, zapewnianie swobodnego dostępu do budynków i przestrzeni publicznych.
- Cyfrowym – dostosowanie stron internetowych, aplikacji i informacji cyfrowych do potrzeb osób z niepełnosprawnościami (np. poprzez stosowanie technologii wspomagających).
- Informacyjno-komunikacyjnym – zapewnienie, że osoby ze szczególnymi potrzebami mogą bez przeszkód komunikować się, np. poprzez zapewnienie tłumaczy języka migowego, audiodeskrypcji czy odpowiednio dostosowanych materiałów informacyjnych.
- Obowiązki podmiotów publicznych – instytucje publiczne, takie jak urzędy, szkoły, szpitale, muszą zapewniać dostępność swoich usług, budynków i stron internetowych. Obejmuje to zarówno adaptację istniejących obiektów, jak i planowanie nowych inwestycji z uwzględnieniem potrzeb osób z niepełnosprawnościami.
- Koordynatorzy dostępności – każda instytucja publiczna ma obowiązek wyznaczenia koordynatora, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i wspieranie działań na rzecz dostępności.
- Prawo do skargi i żądania dostępności – osoby, które napotkają bariery w dostępie do przestrzeni publicznych lub usług, mogą zgłaszać wnioski o zapewnienie dostępności. Jeśli podmiot nie spełni wymagań, osoba może złożyć skargę do właściwych organów.
- Kary finansowe – w przypadku nieprzestrzegania przepisów, przewidziane są sankcje finansowe, co ma na celu wymuszenie przestrzegania zasad dostępności.
Ustawa ta jest ważnym krokiem w stronę budowy społeczeństwa bardziej inkluzywnego, w którym osoby ze szczególnymi potrzebami mają zapewnione równe szanse i warunki do aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym.