Ustawa o języku migowym – klucz do równości w komunikacji
Ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 roku o języku migowym i innych środkach komunikowania się to przełomowe regulacje w polskim prawodawstwie, które wprowadzają prawa osób głuchych do równego dostępu do informacji i komunikacji. Ustawa podkreśla znaczenie języka migowego jako naturalnego środka wyrażania się osób głuchych, równocześnie wprowadzając mechanizmy, które wspierają ich udział w życiu społecznym na równych zasadach.
Cel ustawy
Głównym celem ustawy jest ułatwienie osobom głuchym oraz innym osobom z trudnościami w komunikacji dostępu do informacji, usług publicznych i komunikacji z instytucjami. Ustawa promuje równość w komunikacji poprzez uznanie Polskiego Języka Migowego (PJM), Systemu Językowo-Migowego (SJM) oraz innych środków wspomagających komunikowanie się jako równorzędnych form wyrażania i odbioru informacji.
Kluczowe założenia ustawy
- Polski Język Migowy (PJM) – został uznany za naturalny język społeczności osób głuchych w Polsce. Osoby głuche mają prawo do posługiwania się PJM w kontaktach z instytucjami publicznymi oraz w życiu codziennym.
- System Językowo-Migowy (SJM) – stanowi dodatkowe narzędzie komunikacji, które łączy elementy języka polskiego i języka migowego, wspierając osoby głuche oraz słabosłyszące w komunikacji z osobami niemającymi znajomości PJM.
- Środki wspomagające komunikację – ustawa wprowadza prawo do korzystania z różnych technologii wspomagających komunikację, takich jak wiadomości SMS, e-mail, czy wideotłumacze.
Prawa osób głuchych
Ustawa zapewnia osobom głuchym i niedosłyszącym prawo do:
- Dostępu do tłumacza języka migowego – instytucje publiczne są zobowiązane do zapewnienia tłumacza PJM, SJM lub tłumacza przewodnika na żądanie osoby potrzebującej. Usługa ta jest bezpłatna w kontaktach z administracją publiczną.
- Dostępu do informacji w zrozumiałej formie – obejmuje to napisy do materiałów audiowizualnych, treści w języku migowym oraz alternatywne formy informacji.
- Korzystania z technologii komunikacyjnych – w tym narzędzi online, które wspierają komunikację na odległość, np. tłumaczenia wideo w czasie rzeczywistym.
Obowiązki instytucji publicznych
Instytucje publiczne, w tym urzędy, szkoły, szpitale i inne jednostki, są zobowiązane do zapewnienia dostępności komunikacyjnej dla osób głuchych. Obejmuje to:
- Zapewnienie tłumacza języka migowego stacjonarnie lub zdalnie.
- Publikowanie informacji w formie dostępnej dla osób głuchych, w tym w PJM i z napisami.
- Ułatwianie komunikacji poprzez zastosowanie odpowiednich technologii, takich jak wideotłumaczenia czy specjalne aplikacje.
Znaczenie ustawy
Ustawa o języku migowym ma kluczowe znaczenie dla społeczności osób głuchych w Polsce. Przepisy te nie tylko eliminują bariery komunikacyjne, ale również promują świadomość społeczną na temat różnorodności językowej i kulturowej. Dzięki ustawie osoby głuche mogą w pełni uczestniczyć w życiu społecznym, edukacyjnym i zawodowym, co jest krokiem w kierunku równości i inkluzywności.
Wyzwania w realizacji ustawy
Pomimo postępów, wciąż istnieją wyzwania związane z wdrażaniem przepisów ustawy. Brak tłumaczy języka migowego w wielu miejscach, ograniczona dostępność materiałów w PJM oraz niewystarczająca świadomość społeczna na temat praw osób głuchych to główne problemy, które wymagają rozwiązania. Konieczne jest dalsze inwestowanie w szkolenia dla tłumaczy, kampanie edukacyjne oraz technologie wspomagające komunikację.
Korzyści płynące z ustawy
Ustawa o języku migowym przynosi korzyści nie tylko osobom głuchym, ale również całemu społeczeństwu. Promuje równość, integrację i wzajemne zrozumienie, a także podkreśla znaczenie języka migowego jako integralnej części polskiej kultury. Wzmacnia również wizerunek instytucji publicznych jako otwartych i przyjaznych dla wszystkich obywateli.
Podsumowanie
Ustawa o języku migowym to ważny krok w kierunku budowy społeczeństwa inkluzywnego, w którym każdy ma prawo do równego dostępu do informacji i komunikacji. Jej skuteczne wdrożenie wymaga jednak zaangażowania zarówno instytucji publicznych, jak i społeczności lokalnych, aby wspólnie tworzyć przestrzeń wolną od barier komunikacyjnych. Dzięki temu osoby głuche mogą w pełni korzystać ze swoich praw, przyczyniając się do budowy społeczeństwa opartego na równych szansach i wzajemnym szacunku.
Poznaj Ustawę z dnia 19 sierpnia 2011 r. o języku migowym i innych środkach komunikowania się.