Ustawa o zapewnianiu dostępności cyfrowej – klucz do równego dostępu do informacji
Ustawa o zapewnianiu dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych, uchwalona w Polsce 4 kwietnia 2019 roku, to przełomowe regulacje, które mają na celu zapewnienie równego dostępu do informacji wszystkim obywatelom, niezależnie od ich możliwości fizycznych czy sensorycznych. Wdraża ona postanowienia unijnej dyrektywy 2016/2102, określając wymogi dostępności cyfrowej, jakie muszą spełniać strony internetowe i aplikacje mobilne instytucji publicznych.
Cel ustawy
Głównym celem ustawy jest eliminacja barier cyfrowych, które utrudniają lub uniemożliwiają korzystanie z zasobów internetowych osobom z niepełnosprawnościami, osobom starszym oraz wszystkim, którzy mogą mieć trudności w interakcji z technologią cyfrową. Dzięki ustawie informacje publikowane przez podmioty publiczne stają się bardziej dostępne, przejrzyste i użyteczne.
Zakres regulacji
Ustawa obejmuje wszystkie strony internetowe i aplikacje mobilne podmiotów publicznych, takich jak urzędy, szkoły, szpitale, instytucje kultury i inne jednostki publiczne. Nakłada obowiązek dostosowania ich treści do standardów dostępności zgodnych z międzynarodowymi wytycznymi WCAG 2.1 (Web Content Accessibility Guidelines) na poziomie AA.
Wymogi te dotyczą m.in.:
- Czytelności i nawigacji – zapewnienie logicznej struktury stron, odpowiednich nagłówków, opisów i intuicyjnej nawigacji.
- Tekstów alternatywnych – dla obrazów, grafik i innych treści wizualnych, aby były one dostępne dla użytkowników korzystających z czytników ekranowych.
- Kontrastu kolorów – umożliwiającego łatwe odczytanie treści przez osoby słabowidzące.
- Dostępu do multimediów – zapewnienie napisów dla materiałów wideo, audiodeskrypcji czy alternatywnych wersji treści dźwiękowych.
- Obsługi bez użycia myszy – umożliwienie nawigacji za pomocą klawiatury lub urządzeń wspomagających.
- Dostosowania aplikacji mobilnych – zgodność z wytycznymi dotyczącymi użyteczności i dostępności na urządzeniach przenośnych.
Obowiązki podmiotów publicznych
Podmioty publiczne są zobowiązane do:
- Publikacji deklaracji dostępności – dokumentu opisującego stopień zgodności strony lub aplikacji z wymogami dostępności oraz wskazującego alternatywne metody kontaktu.
- Zapewnienia dostępnych treści – zarówno nowych, jak i istniejących materiałów na stronach internetowych i w aplikacjach.
- Reagowania na zgłoszenia – umożliwienie użytkownikom zgłaszania braków dostępności oraz udzielanie odpowiedzi w określonym czasie.
Kto skorzysta na ustawie?
Ustawa jest kluczowa dla milionów Polaków, w tym osób niewidomych, niedowidzących, niesłyszących, z ograniczoną mobilnością czy trudnościami poznawczymi. Ułatwia im dostęp do ważnych informacji, załatwianie spraw urzędowych online czy korzystanie z usług publicznych bez potrzeby fizycznego odwiedzania instytucji.
Sankcje za nieprzestrzeganie przepisów
Podmioty, które nie dostosują swoich stron internetowych i aplikacji do wymogów ustawy, mogą zostać obciążone karą finansową. Jednak celem ustawy nie jest karanie, lecz edukowanie i wspieranie instytucji w dążeniu do zapewnienia dostępności cyfrowej.
Wyzwania we wdrażaniu ustawy
Choć ustawa wyznacza jasne standardy, wdrażanie jej przepisów może być wyzwaniem dla niektórych podmiotów. Problemem może być brak zasobów technicznych, finansowych czy specjalistycznej wiedzy w zakresie dostępności. Dlatego kluczowe jest zapewnienie wsparcia merytorycznego, organizowanie szkoleń oraz dostęp do narzędzi ułatwiających audyt i wdrożenie dostępności.
Korzyści z dostępności cyfrowej
Zapewnienie dostępności cyfrowej nie tylko spełnia wymogi prawne, ale również przynosi liczne korzyści:
- Społeczne – eliminacja barier cyfrowych wspiera równość i integrację społeczną.
- Ekonomiczne – większa liczba użytkowników może korzystać z usług, co zwiększa efektywność działania instytucji.
- Wizerunkowe – dostępność staje się wyrazem odpowiedzialności społecznej i nowoczesnego podejścia do zarządzania instytucjami.
Przyszłość dostępności cyfrowej
Ustawa o zapewnianiu dostępności cyfrowej to ważny krok w kierunku budowy bardziej inkluzywnego społeczeństwa. Jej skuteczne wdrożenie wymaga współpracy na wszystkich poziomach administracji publicznej oraz podniesienia świadomości o korzyściach płynących z dostępności. Wraz z rozwojem technologii i wzrostem świadomości społecznej, dostępność cyfrowa stanie się standardem, z którego skorzystają wszyscy użytkownicy, niezależnie od ich możliwości.